قاچاق شیر خشک به کشور‌های همسایه | دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به تداوم «بحران شیرخشک»: از مادران شهر عذرخواهیم
به گزارش شهرآرانیوز، «سرپرست معاونت غذاوداروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌خواهد بابت وضعیت شیرخشک و گزارش‌های شهرآرا و نیز شفافیت ماجرا برای مردم، گفتگو کند.» این خلاصه جملاتی است که روابط عمومی بر زبان جاری می‌کند و این موضوع به یک گفت‌وگوی شصت‌و‌هشت‌دقیقه‌ای ختم می‌شود. گفت‌وگویی که در آن قرار است سریال پیگیری چهار گزارش میدانی ما از وضعیت نبود و کمبود شیرخشک در مشهد این بار با تحلیل و اظهار نظر یکی از متولیان اصلی این‌طور پاسخ داده شود.
موضوع گفت‌وگوی ما با دکتر حسن وکیلی سرپرست معاونت غذاوداروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره بحران شیرخشک است. حرف‌هایش برای اوضاع شیرخشک چند‌بُعدی است. می‌گوید که شیرخشک تولیدی کارخانجات کاهش محسوس نداشته است، اما از سوی گفته‌هایش به کاهش آمار چهل‌درصدی ورودی شیرخشک چند برند در شهر می‌رسد.
از تقاضای القائی مردم در بحث شیرخشک سخن بر زبان می‌آورد و از آن‌طرف به داروخانه‌ها و شرکت‌های پخشی اشاره دارد که در ماه‌های قبل توزیعشان متوازن نبوده و همین موضوع به برخی کمبود‌ها دامن زده است. البته وکیلی خبر‌های خوشی هم دارد و از برنامه‌هایی برای مدیریت توزیع شیرخشک در سطح شهر می‌گوید. دکتر وکیلی کلامش را این‌طور جمع‌وجور می‌کند: تمام تلاشمان برای آسایش مادران و نوزادانشان است، اما بابت استرس و دل‌نگرانی تمام مادران، عذرخواهم...
حدود سه‌ماهی است شیرخشک در بازار کم شده است. در این مدت شهرآرا در صفحه صدای مردم در حقیقت صدای مردم شد و چهار گزارش پیگیرانه منتشر کرد، اما با وجود قول‌های داده شده، هنوز وضعیت بازار شیرخشک نابسامان است. چرا؟
شیرخشک ما از نظر ذخیره و تولید، مسیر عادی دارد و کاهش محسوسی نداشته‌است.
اما شرایط داروخانه‌ها و گلایه مردم، بحرانی مخالف گفته‌های شما در این چهار‌دیواری معاونت غذاوداروی دانشگاه را نشان می‌دهد. در بازدید اخیر ما هنوز گلایه مردم نبود شیرخشک بود. آقای دکتر این چهار ماه برای مدیریت بازاری که با جان یک نوزاد ارتباط مستقیم دارد مدت زیادی است. چرا هنوز مشکل پابرجاست؟
موضوع شیرخشک و کمبود‌هایی که اشاره می‌کنید بر پایه یک کاهش نسبی و تقاضای القائی است. مردم به دلیل گزارش‌هایی که منتشر شد مراجعاتی به داروخانه‌ها داشتند و در این میان اگر داروخانه‌ای شیرخشک داشت به دوستان و آشنایانش اعلام می‌کرد تا آن‌ها نیز دست‌کم هرکدام یک قوطی شیرخشک بگیرند. همین موضوع سبب کاهش نسبی در یک محدوده و منطقه جغرافیایی شد. همه ما هنوز تجربه کم شدن مرغ در بازار مرغ را به‌خاطر داریم.
اجازه بدهید پاسخ شما را نپذیریم. موضوع شیرخشک نوزادان متفاوت است. مرغ را همه مصرف می‌کنند، اما شیرخشک مصرفش محدود و فقط برای نوزادان آن هم تا دو سال است. حتی اگر این موضوع را بپذیریم که خانواده‌ها بیش از نیاز نوزادشان شیرخشک خریده‌اند بی‌شک تا چند وقت دیگر شیرخشکی لازم ندارند. زیرا خوراک نوزاد مشخص است و این شیرخشک ذخیره شده باید جواب خانواده را حداقل تا یکی ۲ هفته بدهد؛ بنابراین دیگر سراغ داروخانه نمی‌روند و مراجعه کمتر می‌شود، اما هنوز مراجعه مردم برای گرفتن شیرخشک بالاست. این بالابودن مراجعه مردم گفته داروخانه‌داران است.
ما سطح تولید را بررسی کرده‌ایم. تولیدکننده تغییرات معناداری در تولید نداشته‌است. همین چند هفته قبل بازدیدی از یک تولیدکننده بزرگ شیرخشک در حوالی مشهد داشتیم. البته یک نکته دیگر را باید اضافه کنم که به دلیل تمهیدات سازمان غذاودارو اندکی در سرعت عرضه، تغییراتی ایجاد شده است.
چه تغییراتی؟
از اردیبهشت و به دلیل اهمیت توزیع متوازن شیرخشک و رسیدن آن به دست مصرف‌کننده حقیقی، سازمان غذاودارو تصمیم گرفت کدگذاری‌هایی بر روی قوطی‌های شیرخشک داشته باشد. تأکید شد که تولیدات قبلی نیز باید برچسب‌گذاری شود. در بازدیدی که از کارخانه تولید شیرخشک داشتیم مشخص شد پنج خط کارخانه به موضوع برچسب‌گذاری اختصاص یافته است. حتی در مورد تولیداتی که قبلا داشتند هم باید در تمام کارتن‌ها را باز می‌کردند و دوباره این برچسب‌ها را به صورت دستی روی قوطی شیرخشک نصب می‌کردند. همین موضوع سرعت توزیع را دستخوش تغییراتی کرد.
چرا دستی؟
سازمان غذاودارو این درخواست را اخیرا داشته است. البته کارخانه دنبال لیرزی کردن درج برچسب روی قوطی‌های شیرخشک بود و دستگاهی نیز وارد و نصب شد، اما متوجه شدند برای تعدادی از قوطی‌های شیرخشک، برچسب لیزری نصب شده خوانده نمی‌شود؛ بنابراین کارخانه در حال اتخاذ روشی نوین برای افزایش دقت بالای این کدرهگیری بود. در این میان سازمان غذاودارو برای آنکه بازار با کمبود روبه‌رو نشود خواست تا نصب برچسب به صورت دستی انجام شود.
نکته‌ای دیگر که داروخانه‌داران اعلام کردند این بود که گاهی یک برندی می‌آید و ماه بعد آن برند تحویل داروخانه نمی‌شود. در بازدیدی که داشتیم بیشتر داروخانه‌ها از کمبود برند «نان» و «آپتامیل» می‌گفتند.
برخی از برند‌های شیرخشک از خارج استان تأمین می‌شوند. «نان» یکی از این موارد است. در بررسی انجام شده، برند «نان ۲» و «نان ۳» در تیر و خرداد کاهش ورودی حدودا چهل‌درصدی داشت. با شرکت توزیع‌کننده مذاکره کردیم تا سهمیه استان مطابق قبل وارد استان شود. در مورد «آپتامیل»، اما مشکلی نداشته‌ایم.
اما مردم و حتی داروخانه‌ها می‌گویند اوضاع شیرخشک نوع «آپتامیل» اصلا خوب نیست.
ما حرف مردم را رد نمی‌کنیم. یکی از چالش‌های توزیع این است که شیرخشک به دست مصرف‌کننده حقیقی نرسد. تفاوت قیمت شیر خشک صنعتی با شیرخشک کودکان از جمله مواردی است که ما مظنون به نشت شیرخشک به کارگاه‌های مصرف‌کننده و قنادی‌ها هستیم. در حال حاضر اختلاف قیمت شیرخشک اطفال با شیرخشک صنعتی در حدود یک سوم است. مورد بعدی، قاچاق شیرخشک است و در این باره از حوزه امنیتی خواسته‌ایم ورود کند. ما قاچاق چمدانی شیرخشک داریم. هرفرد می‌تواند با خودش ۱۰ تا ۲۰ قوطی شیرخشک ببرد.
این اختلاف قیمت چقدر است؟
آن‌طور که شنیده‌ام هر قوطی شیرخشک در افغانستان بیش از سه‌دلار فروخته می‌شود. دولت یارانه می‌دهد تا با قیمت مناسب به دست مشتری حقیقی برسد، اما سازوکاری برای شناسایی مصرف‌کننده حقیقی نداریم. هر فردی که به داروخانه مراجعه کند و درخواست شیرخشک داشته باشد می‌تواند دریافت کند؛ بنابراین باید بدانیم که چقدر نیاز داریم تا بر اساس آن بتوانیم توزیع متوازن داشته داشتم و از توزیع زیاد در یک محدوده و کمبود آن در محدوده دیگر جلوگیری کنیم.
آمار کودکان سه استان خراسان را گرفته‌ایم. در این سه استان ۶۴هزار‌و ۷۲۷ کودک زیر شش ماه داریم. ۶۶ هزار‌و ۲۵۴ کودک شش تا دوازده‌ماهه داریم و ۱۳۹هزار‌و ۹۱۵ کودک یک تا دوساله داریم.
کودکان زیر شش‌ماه که غذای سفره استفاده نمی‌کنند ماهانه هشت قوطی و سایر کودکان پنج قوطی شیرخشک نیاز دارند. برپایه همین آمار و با احتساب رقمی بیشتر (جابه‌جایی جمعیت به دلیل سفر، تولد نوزادان جدید و...) نیاز این سه استان را مشخص کرده‌ایم. به شرکت توزیع‌کننده نیز تأکید شد براین اساس شیرخشک مورد نیاز را تأمین کند.
بیشتر کمبود‌ها متوجه داروخانه‌های مرکز و حاشیه شهر است، دلیل خاصی دارد؟
شاید یک دلیل تراکم بیشتر جمعیت باشد. توزیع نامتوازن را قبول داریم، اما اینکه گفته شود فقط شیرخشک به داروخانه‌های بالای شهر داده شده را قبول نداریم. تا پیش از این ویزیتور‌های شرکت‌های توزیع، برنامه خاصی برای توزیع نداشتند و به هر داروخانه عدد و رقمی را که اعلام می‌کرد بر اساس آن رقم شیرخشک تحویل می‌داند. متأسفانه برخی از داروخانه تعداد بسیار زیادی شیرخشک دریافت می‌کردند. شرکت‌های پخش را احضار کردیم و بابت این توزیع نامتوازن به آن‌ها هشدار دادیم.
توضیحات شما به این معنا ست که ویزیتور شرکت پخش می‌تواند به هرکسی بفروشد؟
می‌تواند (این را باکمی مکث می‌گوید).
حتی قنادی؟
من می‌گویم مصرف‌کننده غیرواقعی. مصرف‌کننده واقعی ما کودکان هستند. سازمان غذاودارو سامانه‌ای به نام تی‌تک دارد. به واسطه این سامانه کارخانه تعداد تولیدی خود و نیز اینکه به کدام شرکت پخش چه میزان شیرخشک داده را اعلام می‌کند. شرکت پخش هم موظف است که اعلام کند به کدام داروخانه چقدر داده است. چالش ما در انتهای این زنجیره و خریدار غیرواقعی است که بالاتر توضیح دادم.
با این توضیحات، داروخانه‌هایی که بیش از نیاز دریافت کرده‌اند را شناسایی کرده‌اید؟
داروخانه‌ای که پول بیشتری داده، شیرخشک بیشتری گرفته است. صحبت ما با شرکت‌های پخش است که باید توزیع متوازن به تمام داروخانه‌ها داشته باشند. به شرکت‌های پخش هشدار داده‌ایم که توزیع خود را در مرداد متوازن کنند.
فقط هشدار داده‌اید؟
ما منتظر عملکرد مرداد هستیم و چنانچه متوازن توزیع نکنند برخورد قضائی با آن‌ها صورت می‌گیرد.
اگر تخلف محرز شد این شرکت‌های پخش خلع مسئولیت می‌شوند؟
بخشی از شرکت‌های پخش استانی و تعدادی کشوری هستند. تخلف مدیریتی باشد با تغییر مدیریت همراه است، اما اگر تخلف وسیع باشد از سوی مراجع قضایی بررسی و پیگیری می‌شود.
آقای دکتر وکیلی، فارغ از تمام برنامه‌هایی که اشاره کردید، برای مردم تأمین بدون دغدغه و دلواپسی غذای نوزادانشان مهم است. اینکه مسئولان قرار است چه کنند یا قرار است این کار را انجام دهند نمی‌تواند ترس و اضطراب مادری را بکاهد. یک زمان اعلام کنید. اینکه از چه زمانی دیگر مشکلی به نام شیرخشک نیست؟
سؤال سختی است. من در جایگاه خودم از همه مادران و نگرانی‌ای که برای آن‌ها ایجاد شده است عذرخواهم. من مسئول این هستم که توزیع شیرخشک متوازن باشد تا مردم برای شیرخشک نوزادشان از این خیابان به آن خیابان نروند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
